KHOA SƯ PHẠM TOÁN HỌC – TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP QUỐC TẾ
PGS. TS. Nguyễn Thành Quang
Trưởng Khoa Sư phạm Toán học
Trường Đại học Vinh
Qua 57 năm xây dựng và phát triển (1959-2016), Khoa Toán học (nay gọi là Khoa Sư phạm Toán học) đã đạt được nhiều thành tích nổi bật, rất đáng tự hào, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của Trường Đại học Vinh –Trường Đại học trọng điểm Quốc gia, Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới.
Về đào tạo đại học, Khoa đào tạo cử nhân gồm 3 ngành: Sư phạm Toán học, Toán học, Toán học ứng dụng, trong đó ngành Sư phạm Toán học là ngành mũi nhọn có điểm chuẩn tuyển sinh đầu vào năm 2015 là 23 điểm.
Về đào tạo sau đại học, Khoa đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ gồm 5 chuyên ngành: Toán Giải tích, Đại số và Lý thuyết số, Lý thuyết xác suất và Thống kê toán học, Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Toán, Hình học và Tôpô.
Chuẩn đầu ra của các ngành đào tạo của Khoa công bố gần đây đã chỉ rõ: Sinh viên tốt nghiệp ngành Sư phạm Toán học được trang bị đầy đủ các kiến thức khoa học cơ bản, năng lực toán học chuyên sâu và kỹ năng sư phạm cần thiết để có thể đảm nhận vị trí công tác giảng dạy toán tại các trường trung học phổ thông (THPT). Những sinh viên tốt nghiệp từ loại khá trở lên có thể tiếp tục học lên trình độ thạc sĩ và tiến sĩ theo 1 trong 5 chuyên ngành đào tạo sau đại học của Khoa, để họ có thể công tác tại các viện nghiên cứu và giảng dạy toán ở bậc cao đẳng và đại học.
Khoa hiện có đội ngũ giảng viên có trình độ cao và nhân viên phục vụ có đủ năng lực và tinh thần trách nhiệm trong hệ thống đào tạo. Đội ngũ giảng viên ngành toán học của Trường Đại học Vinh hiện nay là tập thể khoa học mạnh. Hiện có 32 tiến sĩ toán học cơ bản và 8 tiến sĩ khoa học giáo dục chuyên ngành lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Toán , trong đó có 1 giáo sư, 7 phó giáo sư, 3 nhà giáo ưu tú. Giảng viên trẻ của Khoa, sau bảo vệ luận án tiến sĩ vừa phát huy được hiệu quả trong giảng dạy, vừa tiếp tục thu được các kết quả nghiên cứu mới có ý nghĩa khoa học là những tấm gương sáng về tự học cho sinh viên noi theo. Một số kết quả nghiên cứu của giảng viên trong Khoa đã được nhiều công trình toán học công bố quốc tế và các luận án tiến sĩ bảo vệ ở trong và ngoài nước trích dẫn, bình luận và sử dụng.
Phương châm phấn đấu hiện nay của Khoa là: Giảng viên luôn luôn đổi mới phương pháp dạy học; nhân viên đổi mới cách quản lý, lấy phục vụ người học làm trọng tâm công tác; phần mềm quản lý đào tạo chuẩn xác, thân thiện; tài liệu giảng dạy và học tập cập nhật, đầy đủ, phong phú, thuận lợi, miễn phí; các hướng nghiên cứu khoa học mũi nhọn hội nhập được với cộng đồng toán học trên thế giới; chương trình đào tạo tiên tiến có chương trình cử nhân tài năng, trong đó dạy một số học phần bằng tiếng Anh; tăng cường giao lưu quốc gia và quốc tế về chương trình và nội dung đào tạo.
Trưởng thành từ Khoa, đa số (theo kết quả điều tra của Khoa năm 2014 có khoảng 77%) học viên và sinh viên tìm được việc làm phù hợp với ngành nghề đào tạo, tại các trường THPT phổ thông, trường trung cấp dạy nghề, trường cao đẳng, trường đại học và viện nghiên cứu. Một bộ phận cựu sinh viên đã trưởng thành trong các vị trí công tác quản lý: Hiệu trưởng, hiệu phó, trưởng bộ môn toán ở các nhà trường; chuyên viên, trưởng hoặc phó phòng giáo dục và đào tạo ở các huyện, thị; giám đốc, phó giám đốc, trưởng phòng, phó trưởng phòng của sở giáo dục và đào tạo các tỉnh và cơ quan Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nhiều cựu sinh viên của Khoa đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ ở trong và ngoài nước, đã phấn đấu thành nhà khoa học, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, nhà quản lý giỏi được xã hội tôn vinh, học sinh và nhân dân tin yêu, kính trọng. Tiêu biểu đó là các nhà giáo có thành tích cao trong bồi dưỡng học sinh giỏi về toán: Nhà giáo Ưu tú Phan Huy Tĩnh, giáo viên toán Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu - Nghệ An; Trịnh Văn Hoa, giáo viên toán Trường THPT Chuyên Lam Sơn – Thanh Hoá; Trần Văn Khải giáo viên toán trường THPT Amsterdam - Hà Nội; Nguyễn Văn Lưu giáo viên toán trường THPT Chuyên Hà Tĩnh. Các nhà khoa học tiêu biểu là cựu sinh viên của Khoa: GS. Phạm Thế Long (Học viện Kỹ thuật Quân sự), GS. Đào Tam (Hội nghiên cứu giảng dạy phổ thông), PGS.TSKH Tạ Thị Hoài An (Viện Toán học),...
Khoa có 30 sinh viên đạt giải cao trong hội thi sinh viên nghiên cứu khoa học của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong đó có 2 giải Nhất và 5 giải Nhì. Tập thể sinh viên của Khoa đạt được tổng cộng 160 giải (30 giải nhất, 2 giải đặc biệt đạt điểm tuyệt đối 30/30) trong các kỳ thi Olimpic Toán học sinh viên toàn quốc do Bộ Giáo dục và Đào tạo và Hội Toán học Việt Nam đồng tổ chức trong các năm từ 2000 đến năm 2016.
Có khoảng 250 cựu sinh viên tốt nghiệp tại Khoa đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ trong và ngoài nước, trong đó có 3 nhà giáo được phong chức danh giáo sư, 02 cựu sinh viên đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khoa học, 02 cựu sinh viên được nhận giải thưởng nghiên cứu khoa học của Viện Toán học, 03 cựu sinh viên được Hội Toán học Việt Nam trao tặng giải thưởng Lê Văn Thiêm. Tại thời điểm này, đang có 4 cựu sinh viên của Khoa đang làm nghiên cứu sinh tiến sĩ toán học tại Pháp và Hoa Kỳ.
Năm 2008, sinh viên Nguyễn Trần Thuận (nay là giảng viên của Khoa) đạt giải đặc biệt (30/30) và giải nhất trong kỳ thi Olimpic Toán học sinh viên toàn quốc.
Năm 2013, sinh viên Nguyễn Thị Liên đạt Huy chương Bạc về giảng dạy trong Hội thi nghiệp vụ Sư phạm toàn quốc tại Hà Nội.
Năm 2013, sinh viên Trần Quốc Luật (nay là giáo viên Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh) hoàn thành chương trình học tập đại học với thới gian 03 năm, xếp loại tốt nghiệp xuất sắc.
Hàng năm, nhiều học bổng có ý nghĩa tinh thần cao và giá trị vật chất khá lớn từ Trường Đại học Vinh, Viện nghiên cứu cao cấp về Toán do Giáo sư Ngô Bảo Châu làm Giám đốc điều hành (14 triệu đồng cho 1 suất học bổng), Quỹ học bổng Odon Vallet của Tổ chức Gặp gỡ Việt Nam do Giáo sư Trần Thanh Vân làm chủ tịch (12 triệu đồng cho 1 suất học bổng), Trung tâm Vật lý Lý thuyết Quốc tế, Tổ chức FORMATVIETNAM, Hội cựu giáo chức và cựu sinh viên của Khoa, ... đã hỗ trợ và động viên hiệu quả cho các sinh viên và học viên có kết quả học tập xuất sắc hoặc có tinh thần phấn đấu vượt khó nổi bật. Ngoài ra, vào kỳ hè mỗi năm, Hội Toán học Việt Nam chọn 7 sinh viên của Khoa tham gia học bồi dưỡng Toán (thời gian 01 tháng), với kinh phí, ăn ở và đi lại do Hội tài trợ. Chỉ tính riêng năm 2015, sinh viên toàn Khoa được tài trợ khoảng 250 triệu đồng từ các nguồn học bổng nói trên.
Theo thống kê của chúng tôi, Trường Đại học Vinh là 1 trong 10 trung tâm khoa học có số công trình khoa học công bố quốc tế cao nhất của Việt Nam. Tính tới thời điểm này, Trường đã công bố được hơn 250 bài báo thuộc danh mục ISI. Riêng trong 5 năm 2010 – 2014 Trường công bố 163 công trình, trong đó ngành toán có 60 bài.
Toán học là ngành khoa học có số công trình công bố quốc tế cao nhất của Trường Đại học Vinh. Trong 5 năm gần đây (2010 -2014) Khoa là 1 trong 5 trung tâm toán học có số công trình khoa học công bố quốc tế cao nhất của cả nước. Khoa đã có trên 500 công trình công bố trên các tạp chí toán học chuyên ngành trong và ngoài nước, trong đó có trên 200 công trình được trích dẫn bởi Tạp chí Mathematical Reviews của Hội Toán học Mỹ; Khoa Toán có 100 bài báo được đăng trên các tạp chí thuộc danh mục ISI ; công bố 220 bài báo về khoa học giáo dục trên các tạp chí nghiên cứu giáo dục trong và ngoài nước và tạp chí khoa học của các trường đại học; chủ trì hoàn thành 10 đề tài cấp Nhà nước, 30 đề tài cấp Bộ.
Với sự giúp đỡ của Nhà trường và các tổ chức và cá nhân trong và nước, Khoa chủ động mời các chuyên gia trong và ngoài nước thường xuyên tới giảng dạy, trao đổi để các giảng viên, sinh viên có cơ hội học tập, giao lưu. Các nhà toán học xuất sắc như Giáo sư Ngô Bảo Châu, Giáo sư Vũ Hà Văn, Viện sĩ Lê Dũng Tráng và nhiều nhà toán học nổi tiếng khác đã đến Khoa giảng dạy, hướng dẫn và hợp tác nghiên cứu khoa học.
Trong ba năm gần đây đã có 15 lượt giảng viên của Khoa được mời đến làm việc biệt phái tại Viện nghiên cứu Cao cấp về Toán, với sự tài trợ kinh phí của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Hoạt động hợp tác quốc tế của Khoa rất có hiệu quả, Khoa Sư phạm Toán học – Trường Đại học Vinh là một trong số rất ít các đơn vị cấp khoa ở Việt Nam đã ký kết được một thỏa thuận hợp tác về đào tạo và nghiên cứu với Trung tâm Quốc tế Vật lý Lý thuyết (ICTP), từ năm 2008. Đã có 5 giảng viên trẻ của Khoa được đi thực tập khoa học tại Trieste (Italy) với kinh phí do phía bạn tài trợ. Ngoài ra, còn có nhiều giảng viên của Khoa đi báo cáo và nghiên cứu khoa học tại Trường Đại học Grenoble I và Viện Toán học Fourier (Cộng hòa Pháp), Đại học Quốc gia Singapor, các trường đại học khác của Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Đài Loan, Bồ Đào Nha, Công hoà Liên bang Nga, Cộng hoà Liên bang Đức, Thái Lan, Đài Loan.
Giảng viên của khoa đã tham gia bồi dưỡng nâng cao năng lực giảng dạy cho giáo viên toán phổ thông của tỉnh Xiêng Khoảng (Lào) và các tỉnh Nakhon Phanom, Maha Sarakham (Thái Lan).
Trong thời gian tới, để góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá – hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, Khoa sẽ tập trung chú trọng rèn luyện kỹ năng thực hành và bồi dưỡng phương pháp và văn hoá toán học cho người học (đức tính trung thực, độc lập, chủ động sáng tạo, tự rèn luyện, say mê tìm tòi nghiên cứu, khả năng tự học, thái độ nghiêm túc, tính kỷ luật cao, lòng yêu nghề mến trẻ, kỹ năng tiếp cận vấn đề mới,...). Khoa sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi trong học tập cho các sinh viên, học viên (học vượt, học cùng lúc hai ngành, tự chọn môn học, bồi dưỡng nâng cao, tham gia nghiên cứu, gửi đi đào tạo nước ngoài sau tốt nghiệp, giới thiệu việc làm,...). Khoa tăng cường đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập theo hướng tăng cường thực hành, tự học cho sinh viên; áp dụng phương pháp dạy và học tích cực; tinh giản nội dung giảng dạy, phù hợp với khả năng tiếp nhận của người học. Khoa sẽ chú trọng công bố các công trình khoa học về các lĩnh vực cơ bản và ứng dụng cũng như về lĩnh vực khoa học giáo dục và sư phạm; xây dựng và thực hiện quy chế khen thưởng hàng năm của Trường và Khoa nhằm động viên khuyến khích cán bộ, sinh viên, học viên sau đại học có nhiều công trình nghiên cứu khoa học có chất lượng tốt về khoa học giáo dục và sư phạm có giá trị. Xây dựng chế độ và chính sách mới đối với người dạy và người học để thu hút được nhiều người trẻ giỏi vào học và làm việc ngành sư phạm.
Để đáp ứng triết lý giáo dục học tập suốt đời, Khoa và Nhà trường sẽ là nơi tạo tiềm năng cho người học phát triển, đủ năng lực để hiểu biết, để làm việc và để sống hạnh phúc trong cộng đồng. Do đó, chương trình đào tạo của Khoa sẽ được thiết kế với các kiến thức nền tảng về khoa học và đời sống, cốt lõi về một ngành nghề xác định để “học một biết mười”.
Với tinh thần cầu thị, chúng tôi mong muốn nhận được sự hợp tác của các nhà giáo, các nhà quản lý, các bậc phụ huynh. Rất mong được đón nhận các bạn thí sinh vừa hoàn thành kỳ thi THPT quốc gia năm 2016 vào nhập học tại Khoa Sư phạm Toán học – Trường Đại học Vinh, để góp phần tôn vinh truyền thống và trí tuệ của thầy và trò của Khoa. Hy vọng rằng, Khoa Sư phạm Toán học – Trường Đại học Vinh sẽ là nơi tạo dựng tương lai và tiền đồ tươi sáng cho các bạn trẻ.